بسیاری از زوج هایی که در اقدام برای بارداری دچار مشکل شده اند ممکن است انجام آزمایش های بسیاری را تجربه کنند. آزمایش اسپرم یکی از آزمایشاتی می باشد که در این گونه موارد برای آقایان تجویز می شود. در این آزمایش که به آن آنالیز اسپرم هم گفته می شود شامل بررسی تعداد ، شکل و میزان تحرک اسپرم ها می باشد. در حقیت تحرک اسپرم ها به معنای حرکت و شناکردن اسپرم ها می باشد. اسپرم سالم تحرک و سرعت بالایی دارد این درحالی است که اسپرم های ضعیف سرعت شنا کردن و تحرک بسیار پایینی دارند. همین امر می تواند موجب ناباروری در مردان شود. سرعت کم اسپرم ها با اصطلاح علمی آستنوزواسپرمی نیز شناخته می شود. ما در این مقاله قصد داریم به شرح آزمایش اسپرم بپردازیم پس تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
علت انجام آزمایش اسپرم
در حالی که دلایل زیادی مانند بیماری واریکوسل و… می تواند سبب ناباروری در مردان شود ، اما انجام یک آزمایش دقیق می تواند کمک زیادی در تشخیص دلیل دقیق ناباروری مشخص کند. خوشبختانه امروز با پیشرفت علم آندرولوژی با آزمایش میکروسکوپی اسپرم اطلاعات بسیار دقیق ارائه می شود که می تواند درمان های نتیجه بخشی در خصوص ناباروری مردان ارائه دهد. آزمایش اسپرم عموما به دو دلیل انجام می شود:
- بررسی مشکل ناباروری در مردان:
این آزمایش زمانی انجام می شود که زوجین با مشکل ناباروری مواجه می شوند و پزشک جهت بررسی تاثیر اسپرم ها آزمایش اسپرموگرام را تجویز می کند.
- اطمینان از نتیجه عمل درمان واریکوسل
آمادگی های قبل از انجام اسپرموگرام
در ابتدا باید گفت که ناشتا بودن یا نبودن در انجام این آزمایش اهمیت چندانی ندارد. لازم است یک هفته قبل از آزمایش انزال وجود داشته باشد و 3 تا 6 روز قبل ازمایش انزالی صورت نگیرد. چرا که عدم انزال طولانی می تواند بر نتیجه آزمایش تاثیر گذار باشد. فراموش نکنید که صحت و دقت این آزمایش می تواند نقش کلیدی در فرآیندهای درمانی شما داشته باشد. در کنار آزمایش اسپرم گاهی تست های هورمونی و ژنتیکی نظیر SDFA تجویز می شود. تمامی این آزمایشات برای بالاترین دقت علت ناباروری موثر می باشند. با این وجود تست اسپرم در موارد بسیاری از جمله کیفیت و کمیت ، بیماری هایی نظیر هیدروسل و… می تواند نقش موثری ایفا کند و امکان درمان های دقیق تری را فراهم می کند.
در ابتدای امر تمامی سابقه پزشکی فرد و اطلاعات ضروری از جمله بیماری های مقاربتی ، مشکلات نارسایی قلبی و ریوی، مشکلات کبد،دیابت ، تیروئید و عادات ناسالم همانند مصرف سیگار مورد بررسی قرار گیرد.
برخی از دیگر آمادگی های لازم قبل از آزمایش اسپرم به شرح زیر می باشد:
- عدم مصرف دخانیات ، الکل و کافئین یک هفته قبل از آزمایش
- عدم مصرف داروهای هورمونی
- عدم مصرف داروهای گیاهی مانند اکیناسه
لازم به ذکر است نتیجه این آزمایش 24 ساعت پس از دادن نمونه اعلام خواهد شد.
بهترین زمان آزمایش اسپرم
این تست عموما سه روز پس از خروج مایع منی (انزال) چه در حین رابطه جنسی و چه در خواب بهترین زمان انجام را خواهد داشت. در حقیقت فاصله کمتر از این زمان می تواند موجب افت کیفیت اسپرم ها شود. ناگفته نماند فاصله زمانی بیشتر از این سبب کاهش حرکت اسپرم ها و نتایج نادرست تست می شود.
نحوه انجام آزمایش اسپرم
واضح است که برای انجام این آزمایش نیاز به نمونه مایع منی وجود دارد. برای تهیه این نمونه می توان از چهار روش زیر استفاده کرد:
- استمنا
- رابطه جنسی با کاندوم
- رابطه جنسی با خروج قبل از انزال
- انزال از طریق تحریک
خاطر نشان می شود که بهترین روش برای دریافت نمونه استمنا می باشد.
چه مواردی باید در انجام آزمایش اسپرم در نظر داشت؟
برای اینکه آزمایش اسپرم موثرترین نتیجه را داشته باشد باید موارد تداخل آن رفع گردد برخی ازین موارد به شرح زیر می باشند:
- جلوگیری از تماس مایع منی با اسپرم کش
- جلوگیری از آلوده شدن نمونه
- حفظ حالات روحی و کنترل اضطراب
- عدم مصرف الکل و دخانیات
- پرهیز از مصرف مواد مخدر و تنباکو
- عدم استفاده از داروهای کاهنده تعداد اسپرم مانند سایمتیدین
- نمونه گیری توسط مسئول حرفه ای آزمایشگاه
عوامل اثر گذار روی نتیجه آزمایش اسپرم
برخی عوامل می تواند روی تعداد اسپرم ها تاثیر گذار باشد و سبب غیرواقعی شدن نتیجه آزمایش شود. تعدادی از این عوامل به شرح زیر می باشند:
- گذراندن دوره های شیمی درمانی
- مصرف داروهایی که برای بزرگی پروستات و ریزش مو تجویز می شود
- مصرف داروهای فشارخون
- استفاده طولانی مدت از استروئیدها
- مصرف مکمل های تستوسترون
- مصرف داروهای ضدالتهاب و ضدقارچ
