واریکوسل نوعی بیماری در مردان است که شامل مجموعه ای از سیاهرگ های بزرگ و گشاد شده در رگ های خونی در کیسه بیضه است. این امر می تواند در یک و یا هر دو بیضه اتفاق بیفتد. این بیماری می تواند روی رگ هایی که در طناب اسپرمی حرکت می کنند، اثر بگذارند. این طناب شامل لوله ای است که اسپرم را از بیضه ها به آلت تناسلی در مردان، رگ های خونی، عصب و عروق لنفاوی می برد. در ادامه به بررسی علائم واریکوسل که یکی از آن ها بزرگ شدن سیاهرگ ها که شبیه به واریس پا است، اشاره خواهیم کردو سپس به علل آن و روش های تشخیصی و درمانی می پردازیم.
علائم واریکوسل
در صورتی که به واریکوسل مبتلا هستید، احتمالاً تودهای در کیسه بیضه ایجاد میشود که در حالت ایستاده می توانید به راحتی متوجه آن شوید. در صورت کوچک بودن واریکوسل، ممکن است فقط در صورت سرفه یا فشار (انگار که میخواهید حرکت روده را بیرون بکشید) متوجه آن شوید.
بسیاری از افرادی که به واریکوسل مبتلا هستند، متوجه هیچ دردی نمی شوند و یا آن را احساس نمی کنند. برخی افراد ممکن است به دلیل واریکوسل متوجه حس درد و ناراحتی در بیضه های خود شوند. به خصوص بعد از ورزش، ایستادن طولانی مدت یا در پایان روز. ممکن است احساس کشیدگی در بیضه های خود را حس کنند و یا متوجه سنگینی آن ها شوند. با دراز کشیدن، معمولا فرد احساس بهتری خواهد داشت.
واریکوسل معمولا خطری برای فرد ندارد ولی با شدیدتر شدن علائم می تواند سبب وخیم شدن وضیعت شود که به ندرت در افراد اتفاق می افتد. البته گاهی اوقات می تواند کوچک شدن بیضه ها را سبب شود. همچنین اگر در تولید اسپرم توسط بیضهها اختلال ایجاد کند، میتواند منجر به ناباروری شود.
علل بیماری واریکوسل
در اکثر موارد، دلیل بزرگ شدن سیاهرگ ها یا رگ های خونی این است که دریچه های رگ های کوچک در کیسه بیضه کار خود را به درستی انجام نمی دهند. دریچه های یک طرفه در امتداد وریدها وجود دارد. دریچهها باز شده تا خون به سمت قلب جریان یابد، اما زمانی که جریان خون کند شود، بسته میشوند تا جریان خون به سمت عقب برنگردد.
در صورتی که دریچه ها وظیفه خود را به درستی انجام ندهند، خون میتواند به سمت عقب جریان یابد و در قسمتهای پایینی ورید جمع شود. همین امر سبب بیماری واریکوسل می شود.
به ندرت ممکن است که در وریدهای بزرگ بالای شکم، انسداد رخ دهد. معمولا واریکوسل به وریدهای کوچک تر کیسه بیضه فشار وارد می کند که سبب بزرگ شدن و گشاد شدن آن ها می شود. این احتمال فقط در مردان بالای 40 سال رخ می دهد. به عنوان مثال، اگر واریکوسل به طور ناگهانی در یک مرد مسن ایجاد شود، ممکن است نشان دهنده ایجاد تومور کلیه باشد که به رگ ها فشار می آورد. باید این نکته را ذکر کرد که واریکوسل اغلب در نوجوانان و مردان جوان اتفاق می افتد.
واریکوسل چگونه تشخیص داده می شود؟
از جمله روش های تشخیصی برای واریکوسل می توان در ابتدا به معاینه فیزیکی توسط پزشک اشاره نمود. اسکن سونوگرافی دوبلکس رنگی (اسکنی با استفاده از اولتراسوند برای بررسی جریان خون در یک ناحیه) گاهی برای تأیید تشخیص انجام می شود.
واریکوسل در برخی از موارد با ناباروری در مردان همراه است. بنابراین، اگر در حال بررسی برای علل ناباروری هستید، به احتمال زیاد ممکن است آزمایش مایع منی درخواست شود.
در شرایط نادر واریکوسل که برای اولین بار در یک مرد بالای 40 سال ایجاد می شود، ممکن است آزمایشاتی برای بررسی علت زمینه ای احتمالی توصیه شود. همچنین، واریکوسل که در بیضه سمت راست رخ دهد، غیر معمول است. در صورت بروز آن باید نیاز به انجام آزمایش های مختلف است.
درمان واریکوسل
در صورتی که به واریکوسل مبتلا هستید ولی هیچ نشانه ای از آن ندارید و دچار ناباروری نیستید، ممکن است نیاز به درمان نباشد، اما باز هم بهتر است برای بررسی های بیش تر به یک متخصص اورولوژی خوب مراجعه نمایید.
در صورت داشتن علائم دردناک در بیضه ها به دلیل بیماری واریکوسل، و کوچک بودن یکی از بیضه ها نسبت به دیگری، یا داشتن مشکلات ناباروری، باید به دنبال درمان باشید.
برای درمان واریکوسل سه روش جراحی وجود دارد :
- جراحی باز
- لاپاراسکوپی
- آمبولیزاسیون
یکی از گزینه ها عمل بستن رگ ها است. این کار با ایجاد یک برش کوچک در کشاله ران تحت بیهوشی عمومی انجام می شود. از طریق جراحی سوراخ کلید نیز قابل انجام است.
گزینه دیگر آمبولیزاسیون نام دارد. این کار توسط رادیولوژیست انجام می شود. از سیم پیچ های فلزی ریز برای مسدود کردن رگ هایی که باعث این مشکل می شوند استفاده می کند. آنها از طریق یک برش کوچک ایجاد شده در پوست، اغلب در کشاله ران وارد می شوند. این کار با بی حسی موضعی و آرام بخش انجام می شود. بهبودی معمولا سریع است.
گاهی اوقات، درمان واریکوسل می تواند باروری را بهبود بخشد.