هیدرونفروز نوعی بیماری پیشرونده است و شرایطی است که به کلیه ها فشار وارد می کند که می تواند منجر به آسیب کلیوی شود. این عارضه ممکن است هم در نوزادان و هم در بزرگسالان رخ دهد. زنان و مردان، اغلب به یک اندازه بیمار می شوند. هیدرونفروز کلیه مشکل در خروج ادرار از کلیه است که منجر به نقض عملکرد کلیه و ایجاد نارسایی آن می شود.
اغلب، چیزی در داخل یا خارج از دستگاه ادراری، جریان ادرار از کلیه ها مسدود می کند و باعث هیدرونفروز می شود. هیدرونفروز می تواند یک یا هر دو کلیه را درگیر کند. وقتی ادرار فرد نتواند به درستی از کلیه خارج شود، این اندام ممکن است متورم یا کشیده شود. انسداد در دستگاه ادراری می تواند منجر به هیدرونفروز شود. انسداد دستگاه ادراری با سنگ کلیه یا بزرگ شدن پروستات رخ می دهد و اغلب مشکلی در عضله نزدیک محل اتصال مجرای ادرار و مثانه وجود دارد. این امر باعث می شود که ادرار به کلیه ها برگردد. ما در این مقاله از سایت دکتر خسرو حق شناس بهترین متخصص اورولوژی در تهران قصد داریم به شرح هیدرونفرزو کلیه بپردازیم پس تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
هیدرونفروز کلیه چیست؟
سیستم ادراری متشکل از مثانه، کلیه ها و لوله هایی است که کلیه ها را به مثانه متصل می کند که به نام حالب شناخته می شوند. هنگامی که سیستم ادراری به درستی کار می کند، کلیه ها خون را فیلتر می کنند تا مواد زائد را از بدن خارج کنند. کلیه ها ادرار تولید می کنند و مواد زائد را به سمت پایین هر لوله متصل به مثانه حمل می کنند. سپس در هنگام ادرار، ادرار از لوله ای به نام مجرای ادرار عبور می کند و آن را از بدن خارج می کند. زمانی که مشکلی در عملکرد سیستم ادراری وجود داشته باشد، هیدرونفروز ممکن است ایجاد شود. این عارضه ممکن است برای افراد در هر سنی اتفاق بیفتد. معمولاً فقط یک کلیه را تحت تأثیر قرار می دهد. به ندرت می تواند هر دو کلیه را تحت تأثیر قرار دهد.
علائم هیدرونفروز کلیه
در بزرگسالان، هیدرونفروز بسته به علت آن ممکن است هیچ علامتی ایجاد نکند. هنگامی که علائم این بیماری ظاهر می شوند، ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- خون در ادرار
- درد در پشت، شکم یا پهلو
- بروز علائم عفونت ادراری (UTI)، مانند دفع دردناک ادرار، ادرار کدر، یا میل شدید به ادرار کردن
- تب
- تهوع و استفراغ
هنگامی که هیدرونفروز در نوزادان رخ می دهد، آنها معمولاً هیچ علامتی ندارند.
چه چیزی باعث هیدرونفروز کلیه می شود؟
در بزرگسالان، شرایطی که اغلب باعث هیدرونفروز می شوند عبارتند از:
سنگ کلیه: سنگ هایی که ممکن است در کلیه ها یا مجاری ادراری رسوب کنند. سنگ کلیه یک جسم سخت است که از مواد شیمیایی موجود در ادرار ساخته می شود. علائم شایع سنگ کلیه عبارتند از درد شدید در ناحیه کمر، خون در ادرار، حالت تهوع، استفراغ، تب و لرز، یا ادراری که بوی بد دارد و یا کدر به نظر می رسد.
سرطان: تومورهای مثانه، غده پروستات، رحم یا سایر اندام های بدن که بخشی از دستگاه ادراری هستند می توانند منجر به انسداد شده که جریان ادرار را مختل می کند.
هیپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH): هیپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH) وضعیتی است که در آن اندازه پروستات بزرگ می شود. پروستات غده ای است که در زیر مثانه و جلوی راست روده قرار دارد. اندازه آن تقریباً به اندازه یک گردو است و قسمتی از مجرای ادرار شما را احاطه کرده است. مجرای ادرار شما لوله ای است که ادرار و اسپرم را از بدن خارج می کند. اگر اندازه پروستات بزرگ شود، می تواند از دفع ادرار و انزال از مجرای ادرار جلوگیری کند. BPH سرطانی نیست با این حال، علائم BPH ممکن است نشان دهنده شرایط جدی تر، از جمله سرطان پروستات باشد.
داشتن لخته خون: لخته خون ممکن است، در کلیه یا حالب ایجاد شود.
تنگی مجاری ادراری: این تنگی می تواند به دلیل آسیب، عفونت، نقص مادرزادی یا جراحی باشد.
مشکلات عصبی یا عضلانی: مشکلات این چنینی می توانند کلیه ها یا حالب را تحت تأثیر قرار داده و باعث بروز مشکل شوند، مانند دیابت.
احتباس ادرار: ممکن است ادرار به دلیل ناتوانی در تخلیه مثانه در داخل بدن نگه داشته شود.
ریفلاکس مجرای ادراری: این وضعیتی است که در آن ادرار از مثانه به سمت کلیه ها جریان می یابد.
هیدرونفروز کلیه در زنان
هیدرونفروز کلیه در بانوان می تواند به دلایل زیر ایجاد شود:
بارداری: همانطور که رحم به دلیل بارداری بزرگ می شود، می تواند بر حالب ها فشار وارد کند و جریان ادرار را مسدود کند.
افتادگی رحم: افتادگی رحم وضعیتی است که در آن عضلات و بافت های اطراف رحم ضعیف می شوند. این عارضه باعث می شود که رحم آویزان شود. این عارضه می تواند برای هر خانمی اتفاق بیفتد، اما بیشتر پس از یائسگی و در افرادی که بیش از یک زایمان طبیعی داشته اند، شایع است. ماهیچه ها، رباط ها و بافت های لگن، عضلات کف لگن نامیده می شوند. این ماهیچه ها از رحم، راست روده، واژن، مثانه و سایر اندام های لگنی محافظت می کنند. افتادگی رحم زمانی اتفاق می افتد که عضلات کف لگن آسیب دیده یا ضعیف شده اند.
افتادگی رحم می تواند خفیف یا شدید باشد، بسته به اینکه عضلات پشتیبان رحم چقدر ضعیف شده اند.
سیستوسل (افتادگی مثانه): وضعیتی که زمانی رخ می دهد که دیواره بین مثانه و واژن ضعیف شده باشد.
عوارض هیدورنفروز کلیه
هیدرونفروز درمان نشده می تواند فشار زیادی بر کلیه های فرد وارد کند. این عارضه می تواند باعث آسیب دائمی کلیه یا حتی نارسایی کلیه شود. نارسایی کلیه به این معنی است که کلیه ها از کار افتاده اند. اگر هر دو کلیه دچار نارسایی شوند، فرد نیاز به پیوند کلیه یا دیالیز دارد. دیالیز فرآیندی است که ضایعات و مایعات اضافی خون را با استفاده از دستگاهی خارج از بدن فیلتر می کند.
