روند زندگی ماشینی، سبک زندگی غلط، عدم تحرک و بسیاری عوامل دیگر سبب رشد بیماری سرطان در جوامع اخیر شده است. سرطان پروستات یکی از شایع ترین سرطان های دستگاه تناسلی میان مردان می باشد و هر ساله بسیاری افراد را به خود درگیر می کند. این سرطان زمانی که در مرحله اولیه تشخیص داده شود و هنوز محدود به غده پروستات باشد بیش ترین شانس را برای درمان موفقیت آمیز دارد. سرطان پروستات اگر به کندی رشد کند ، ممکن است بیمار به حداقل درمان نیاز داشته باشد ولی اگر سرعت پخش سرطان زیاد باشد درمان های تهاجمی تری برای بیمار در نظر گرفته می شود. در این مقاله سعی داریم اطلاعات جامعی در رابطه با این بیماری شرح دهیم.
علائم و نشانه های سرطان پروستات
سرطان پروستات در مراحل اولیه ممکن است هیچ علامت و نشانه ای نداشته باشد. اما در مراحل پیشرفته تر معمولا با علائم زیر همراه می باشد:
- مشکل در ادرار
- کم شدن میزان ادرار
- احساس ماندن ادرار در مثانه
- خون در ادرار
- خون در مایع منی
- درد در استخوان ها
- کاهش وزن بی دلیل
- اختلال در نعوظ
علت ابتلا به سرطان پروستات
پروستات یک غده گردویی شکل کوچک می باشد که اسپرم را تغذیه و حمل می کند. این غده ترشح مایعی را بر عهده دارد که وظیفه محافظت از اسپرم ها را دارد. رشد سلول های غده پروستات چه در صورت سرطان و چه در صورت سلامت بر عهده هورمون تستسترون می باشد. سرطان پروستات به معنای این می باشد که برخی از سلول های طبیعی موجود در این غده همانند سلول های طبیعی عمل نمی کنند و در رشد و تکثیر آنها اختلالی به وجود آمده است. هنوز علت اصلی این سرطان مشخص نشده است اما طبق گفته پزشکان بروز این سرطان با تغییر در DNA سلول ها همراه می باشد. این تغییر سلول ها را وادار به رشد غیرعادی و مختل شدن نظم تقسیم سلولی می کند. سلول هایی که به طور غیرطبیعی رشد کرده بودند تجمع یافته و تشکیل تومور می دهند. این تومورها می توانند به سلول ها و بافت های مجاور آسیب برسانند. به مرور این زمان این سلولهای غیرطبیعی با گردش خون می توانند جدا شوند و به سایر قسمتهای بدن گسترش یابند که اصطلاحا به آن متاستاز گفته می شود. هنگامی که سلول های متاستاز شده به دیگر قسمت های بدن حمله کنند درمان و جلوگیری از پیشرفت بیماری بسیار سخت می شود و در بسیاری موارد ناموفق می باشد.
عوامل موثر در ابتلا به سرطان پروستات
برخی عوامل می توانند خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش دهند. این عوامل در زیر شرح داده شده است:
افزایش سن می تواند رابطه مستقیم با ابتلا به سرطان پروستات داشته باشد و این بیماری پس از سن 50 سالگی بیشتر شایع است.
افراد سیاه پوست بیشتر از باقی نژادها به این بیماری مبتلا می شوند.
چنانچه یکی از خویشاوندان شما به این بیماری مبتلا شده باشد احتمال بروز این بیماری در شما نیز وجوددارد و اگر در سابقه خانوادگی خود ژن هایی دارید که خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش میدهد و یا نوع خطرناک ابتلا به سرطان سینه وجود داشته است، احتمال ابتلا به این بیماری در شما زیاد است.
احتمال ابتلا به این سرطان در افراد چاق در مقایسه با افرادی که تناسب اندام و وزن طبیعی دارند بیشتر است. در افراد چاق ابتلا به نوع پیشرفته این سرطان بیشتر است.
عوارض و مشکلات سرطان پروستات
بسیاری از بیمارانی که به این سرطان مبتلا می شوند دچار بی اختیاری ادرار می شوند. هم سرطان پروستات و هم درمان آن می تواند سبب بروز این عارضه شود. گزینه های درمانی آن شامل دارودرمانی و جراحی می باشد.
دیگر عارضه ای که برای بیماران مبتلا به این بیماری رخ می دهد اختلال نعوظ می باشد. اختلال نعوظ می تواند ناشی از سرطان پروستات باشد و گزینه های درمان آن شامل جراحی ، پرتودرمانی و یا هورمون درمانی می باشد. هم چنین داروها و دستگاه های خلا می تواند به این اختلال کمک کند.
تشخیص سرطان پروستات
در ابتدا تست های غربالگری سرطان و آزمایشات پروستات مانند رکتال و بررسی فاکتور PSA گرفته می شود. در صورتی که نتایج غیرعادی باشد بررسی های بیشتری صورت می گیرد که شامل موارد زیر می باشد:
بیشتر بخوانید : ناباروری در مردان
- سونوگرافی
- برداشت نمونه از بافت پروستات (بایوپسی)
درمان سرطان پروستات
- جراحی و برداشتن غده پروستات
- شیمی درمانی
- هورمون درمانی
- کرایوتراپی
به طور کلی درمان هایی که برای سرطان پروستات در نظر گرفته می شوند شامل موارد زیر می باشد :
جراحی
زمانی که فرد دچار سرطان پروستات شده باشد، بهترین متخصص اورولوژی پزشک جراحی رادیکال را پیشنهاد می دهد. در این نوع جراحی پزشک با برداشتن پروستات، قسمتی از مجاری ادراری و وزیکول سمینال احتمال رفع کامل سرطان وجود دارد.
در سرطان های تهاجمی، گرههای لنفاوی نزدیک به بافت سرطانی نظیر گرههای لنفاوی قسمت لگن برداشته شود.
رادیوتراپی
در سرطان پروستات، رادیوتراپی نیزمی تواند صورت گیرد که توسط اشعه ایکس که قدرت و انرژی بالایی دارد، میتواند سبب توقف رشد سلول های سرطانی شود. این اشعه به تومورهای سرطانی هدایت شده و تمام سلول های آلوده به سرطان آن ناحیه را از بین می برد. قبل از جراحی از این روش برای کوچک کردن تومور و بعد از جراحی برای کشتن هر سلول سرطانی باقیمانده استفاده میشود. همچنین از این روش نیز در کاهش نشانهها و علائم ناشی از سرطان، مثل درد، خونریزی و انسداد مجاری ادراری استفاده میشود.
شیمی درمانی
شیمیدرمانی روشی درمانی است که با استفاده از داروها از رشد سلولهای سرطانی جلوگیری میکند که یا سلولهای سرطانی را میکشد یا از تقسیم شدن آنها جلوگیری میکند. دریافت شیمیدرمانی قبل از رادیوتراپی و یا جراحی ممکن است در کوچکسازی اندازه تومور سرطان پروستات بهاندازهای که بتواند با جراحی راحتتر برداشته شود، کمک کند.
سایر درمان ها
درمانهای تسکینی با کاهش علائم سرطان به بالا بردن کیفیت زندگی بیمار کمک میکند.از این روش درمانی برای کنترل علائم در مراحل مختلف سرطان پروستات استفاده میشود.
پیشگیری از ابتلا به سرطان پروستات
رعایت برخی نکات سبب پیشگیری از ابتلا به این نوع سرطان می شود. البته ناگفته نماند که مواردی که در زیر اشاره شده است نه تنها در پیشگیری از ابتلا به سرطان پروستات بلکه در پیشگیری از تمام سرطان ها موثر است :
رژیم غذایی سالم و پرسبزیجات
سبک زندگی سالم و داشتن رژیم غذایی پر از میوه ها و سبزیجات می تواند به سلامت شما کمک کند. میوه ها و سبزیجات دارای منابع غنی از ویتامین ها و مواد معدنی می باشند.
مصرف غذاهای سالم به جای مکمل ها
به جای مصرف مکمل ها بهتر است از غذاهای سالم و مفید استفاده شود.
ورزش
بیشتر روزهای هفته ورزش کنید و سعی کنید حتما در برنامه زندگی خود ورزش را قرار دهید. ورزش سلامت بدن و خلق و خو را بهبود می بخشد. آهسته شروع کنید و هر روز زمان بیشتری به ورزش اختصاص دهید.
بررسی سابقه خانوادگی
اگر خطر ابتلا به این سرطان در شما بالا است با پزشک خود مشورت کنید و احتمال اینکه برای شما داروها ی خاصی تجویز شود زیاد است. برخی از مطالعات نشان می دهد که مهارکننده های فیناستراید و دوتاستراید ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را کاهش دهد. این داروها برای کنترل غده پروستات و کاهش ریزش مو تجویز می شوند. با این حال در مقابل برخی مطالعات مصرف این داروها را مرتبط با نوع پیشرفته ابتلا به این بیماری می دانند و بهتر است در هر صورت با مشورت پزشک و انجام آزمایشات مصرف شوند و از مصرف خوددسرانه به صورت جدی خودداری کنید.